Fysio Flow er æfingakerfi, þróað af Dönskum sjúkraþjálfara, sem vinnur með bandvefi líkamans
(fascíurnar), með það að markmiði að auka hreyfanleika og virkja slökunarkerfi líkamans.

Undir húðinni liggja mörg bandvefslög, sem m.a. umlykja vöðva og taugavef.  Þessi bandvefslög
þurfa að geta hreyfst gagnvart hvort öðru til að við getum hreyft okkur eðlilega og án óþæginda.
Auk þess tengjast bandvefslögin í líkamanum þannig að þau mynda eina heild, allt frá tám og 
hælum og upp í höfuð.

Við minnkandi virkni, miklar kyrrstöður, streitu og þegar við eldumst minnkar rennslið milli hinna
mismunandi laga, bandvefurinn verður stífur og þurr og það verður erfiðara að hreyfa sig.  Þá
upplifum við okkur stirð og þetta ástand getur orsakað og viðhaldið verkjum.

Fysio Flow snýst um að virkja rennslið milli þessara ólíku laga, fá hita í bandvefinn og gera hann
eftirgefanlegan og hreyfanlegan, en um leið virkja skökunar- og hvíldarkerfi líkamans.

Æfingarnar eru eins konar hreyfiteygjur.  Unnið er með langa hreyfiferla, rólega en taktfast og því
er iðulega höfð tónlist í æfingatímunum.

Allir eiga að geta tekið þátt og fengið jákvæð áhrif af Fysio Flow.  Æfingarnar henta m.a. þeim sem
glíma við verki, streitu, stífleika og þeim sem hafa undirgengist aðgerðir, t.d. konum eftir
brjóstakrabbameinsmeðferð.

Hrefna starfaði í 17 ár á Gigtlækningastöð Gigtarfélags Íslands í

Ármúla, m.a. sem yfirsjúkraþjálfari frá 2002 – 2013, en hún hefur nú

flutt sig um set í BATA Sjúkraþjálfun ehf., Kringlunni 7, í Reykjavík.

Þar mun hún m.a. sinna gigtarfólki, ásamt Sólveigu Björgu

Hlöðvesdóttur, sjúkraþjálfara BSc, sem einnig er komin til starfa hjá

BATA Sjúkraþjálfun ehf., eftir að hafa starfað í 25 ár á Gigtlækningastöð GÍ.

Talið er að einn af hverjum fimm einstaklingum fái einhvers konar gigtarsjúkdóm einhvern

tímann yfir ævina; alls eru um 200 mismunandi gigtarsjúkdómar skráðir. „Við erum því að

tala um að rúmlega 60 þúsund manns hér á landi séu að kljást við einhvers konar gigt,“ segir

Aðspurð um það hvaða líkamshluta gigtin herji helst á segir Hrefna liðina helst í hættu.

„Gigtin er fyrst og fremst stoðkerfissjúkdómur, hún leggst á liði, sinar og vöðva en í sumum

sjúkdómum getur hún haft áhrif á önnur líffæri. Algengust hér á landi er að líkindum

slitgigtin, algengi hennar er hæst af þessum sjúkdómum. Síðan koma vefjagigt og iktsýki, og

sjúkdómar af því tagi; fjölvöðvagigt jafnvel, hrygggigt eitthvað, en slitgigtin er langalgengust.“

Að sögn Hrefnu er algengast að gigtin láti á sér kræla á aldrinum 50 til 60 ára. Í yngri

aldurshópum er hún algengari hjá karlmönnum, en algengari hjá konum í eldri flokkunum.

Það á reyndar við um flesta gigtsjúkdóma, þeir eru algengari hjá konum en karlmönnum.

Þegar grennslast er fyrir um hvort ástæður þess liggi fyrir segir Hrefna að erfitt sé að segja til

Þó margir fái gigt er engu að síður eitt og annað hægt að gera til meðferðar henni, og Hrefna

er ekki í vafa um mikilvægasta meðferðarúrræðið. „Fyrst og fremst er það hreyfing,“ segir

Hrefna. „Hreyfing er í stuttu máli sagt með mjög mikið meðferðargildi þegar gigt er annars

vegar. Eiginlega má segja varðandi allar tegundir gigtsjúkdóma að hreyfing skiptir alveg

gríðarlegu máli. Það hafa orðið það miklar framfarir í meðhöndlun flestra gigtsjúkdóma,

einkum bólgugigtarsjúkdóma, að í dag er hægt að leggja mun meiri hreyfingu fyrir fólk en var

hér áður fyrr. Við erum sem sagt fyrst og fremst að hvetja fólk til að gera og styrkja það til að

geta. Í því felst svo líka verkjameðferð og leiðbeiningar þannig að fólk geti hreyft sig,

stuðningur og hvatning.“ Hrefna segist mæla eindregið með einfaldri göngu, hún skili alveg

ótrúlega miklu. „Bæði er ganga góð afþreying og hún þarf ekki að fela í sér mikið álag fyrir

liðina ef fólk hugar vel að skóbúnaði og undirlaginu. Gönguna má stunda í einrúmi eða í

félagsskap, hana má laga að árstíðunum og hún er bara mjög góð hreyfing.“

Einnig nefnir hún sund og vatnsleikfimi sem sérlega heppilega hreyfingu fyrir gigtarfólk,

einkum ef fólk er slæmt í burðarliðum. „Komi fólk til mín sem er það illa haldið að ég tel ekki

ráðlegt að leggja miklar göngur fyrir það þá mæli ég eindregið með sundi og vatnsleikfimi.“

Hún bætir því við að hægt sé að komast í vatnsleikfimi t.d. í Hátúninu og þar sé laugin ívið

heitari en venjulegar laugar, sem hafi mikil áhrif. „Laugin er milli 30 og 34 °C heit sem er

æskilegt hitastig fyrir vatnsleikfimi. Vatnsleikfimin er afar heppilegt hreyfing því vatnið léttir

á liðunum um leið og það veitir mótstöðu í hreyfingum. Höggálag er ekkert. Einnig er hægt

að binda um sig svo kallað flotbelti og hlaupa svo í vatninu án þess að snerta botn. Slíkt hæfir

þeim sem eru heldur brattari í þjálfuninni, og þá fá þeir hreyfinguna án þess að fá höggálagið

Almennt séð hvetur Hrefna fólk til að sækja sér upplýsingar og ráðleggingar, ef það vill hreyfa

sig en er hikandi við að fara af stað. „Hreyfingin skilar sínu en hún á fyrst og fremst að vera

skemmtileg. Annars er hætt við því að fólk fari af stað en átti sig svo á því að hreyfingin sem

fyrir valinu varð sé því óbærilega leiðinleg. Meta þarf líka líkamsástandið, hver er þoltalan,

er fólk nógu kröftugt, er ef til vill einhver hreyfing sem fólk ætti að forðast og svo framvegis.

Við tökum því fólk og metum það til að byrja með, hvar það er statt og hvaða hreyfing myndi

henta viðkomandi og styðjum fólk svo af stað í hreyfingunni. Framboðið af

almenningsíþróttum verður sífellt meira og meira og allir eiga að geta fundið hreyfingu sem

Að endingu bendir Hrefna á að ef fólk sem stundar reglulega hreyfingu finnur fyrir viðvarandi

verkjum í kjölfar æfinga, til dæmis í baki eða hnjám sé ráð að láta kíkja á sig. „Sama má segja

ef fólk vaknar mjög stirt á morgnana og er jafnvel með einkenni niður í fætur eða út í

handleggi, þá ætti viðkomandi endilega að láta líta á sig, sérstaklega til að aðlaga hreyfinguna

þannig að fólk geti sinnt henni. Stirðleiki að morgni gæti verið fyrstu einkenni

bólgusjúkdóms. Það er sum sé mikilvægt að vera vakandi fyrir verkjum sem standa yfir lengur

en í sólarhring eftir æfingu,“ segir Hrefna Indriðadóttir, sjúkraþjálfari

Flest verðum við fyrir því að finna fyrir verk af og til t.d. höfuðverk, magaverk, bakverk o.s.frv.

Verkurinn gengur yfirleitt yfir af sjálfu sér, stundum með hjálp lyfja og/eða annarra aðferða.

Krónískur verkur er af allt öðrum toga. Annars vegar er verkur sem kemur eftir þekktan áverka (t.d.

hálshnykkur eftir aftanákeyrslu) eða af völdum sjúkdóma. Verkurinn er þá af þekktum uppruna.

Hins vegar eru krónískir verkir sem eiga sér enga skýringu og engan þekktan uppruna.

Krónískir verkir standa yfir mánuðum eða árum saman. Áhrif krónískra verkja eru oft yfirþyrmandi

fyrir einstaklinginn sem og fjölskyldu hans. Lífið snýst orðið eingöngu um verkina, viðkomandi á erfitt

með að stunda vinnu eða tómstundir. Hann dregur sig þá inn í skel og fer jafnvel að forðast mannleg

samskipti. Líkamlegt álag getur orðið einstaklingnum ofviða og framkallað meiri verki. Verkirnir

leiða svo til mikillar streitu og þunglyndis. Svefninn raskast iðulega. Þreytan eykur svo á verkina og

einstaklingurinn er kominn inn í vítahring sem hann sér enga leið út úr.

Meðferð felst oft í lyfjum og sá sem þjáist af krónískum verkjum fer þá að nota blöndu af verkjaog/

eða bólgueyðandi lyfjum, kvíðastillandi-og/eða þunglyndislyfjum og jafnvel svefnlyfjum. Sumir

verða háðir lyfjunum sem eru þó ekki beint að hjálpa einstaklingnum til að ná bata.

Umhverfið er einnig oft erfitt viðureignar, því skilningur á vandamálinu er takmarkaður. Þannig er

einstaklingurinn oft stimplaður sem aumingi, ímyndunarveikur eða þaðan af verra.

Hvað er til ráða? Er til leið út úr vandanum?

Fyrsta skrefið er að fá beiðni hjá lækni og finna sjúkraþjálfara sem einstaklingurinn treystir og líður vel

með. Sjúkraþjálfari þarf að meta skjólstæðinginn heildrænt og ákveða meðferð út frá því. Þessi nánu

samskipti milli sjúkraþjálfara og skjólstæðings gera viðkomandi oft auðveldara með að tjá sig og opna

sig. Reyna verður að komast að rótum vandans. Oft er um gamlan áverka að ræða sem er löngu

gleymdur en situr í undirmeðvitundinni. Geymt en ekki gleymt á svo sannarlega við þetta

sköpunarverk sem mannslíkaminn er.

Við þetta stöðuga verkjaferli skapast mikil spenna, jafnt andlega sem líkamlega. Spennunni fylgja svo

enn meiri verkir. Mikilvægt er því fyrir einstaklinginn að læra að slaka á. Með slökuninni næst betri

svefn sem þar með hefur áhrif á verki og þreytu. Skjólstæðingurinn verður jákvæðari, fær jafnframt

aukna von um að eitthvað sé til ráða. Hann er betur búinn undir frekari meðferð en hvað hentar

hverjum og einum er ákaflega misjafnt.

Sjúkraþjálfarar búa yfir mörgum aðferðum sem gagnast við verkjum, m.a. hljóðbylgjum. laser,

blandstraum, stuttbylgjum, hitameðferð, mjúkpartameðferð, teygjum, liðlosun o.s.frv. Mikilvægt er

að bæta líkamsstöðu og leiðbeina um líkamsbeitingu. Setja þarf að lokum upp einstaklingsmiðað

æfingaprógramm sem viðkomandi getur hugsað sér að stunda áfram. Réttar æfingar auka líkamlegt

úthald og -styrk en ekki síður andlegt úthald og -styrk.

Markmið meðferðarinnar er að skjólstæðingurinn geti stundað athafnir daglegs lífs og að hann finni

hjá sér þörfina og getuna til sjálfshjálpar án lyfja.Þetta ferli getur tekið langan tíma og er mjög 
einstaklingsbundið hversu vel eða fljótt hver og einnsvarar meðferðinni, en þolinmæðin þrautir vinnur allar !

Sogæðabjúgur er vökvasöfnun sem verður vegna skertrar starfsgetu sogæðakerfisins sem  samanstendur af eitlum og sogæðum. Sogæðakerfið  liggur um allan líkamann og er hlutverk þess að fjarlægja umframvökva, eggjahvítuefni og bakteríur sem blóðrásin ræður ekki við. 

Sogæðakerfið er hluti af ónæmiskerfi líkamans.  Venjulega er vökva skilað til baka í blóðrásina án þess að fólk verði þess vart.  Sogæðakerfið skilar 2-4 l af vessa til baka í blóðrásina á dag og getur vessaflæðið aukist allt að tífalt.

Sogæðabjúgur getur myndast í kjölfar skurðaðgerðar t.d. vegna krabbameins í brjósti, sérstaklega þegar margir eitlar eru fjarlægðir. Áhættan eykst ef geislað er í holhönd. Ekki er hægt að segja til um hverjir fá sogæðabjúg eða hversu mikill hann verður. Sogæðabjúgur getur jafnvel komið fram mörgum árum eftir krabbameinsmeðferð.

Einnig sést sogæðabjúgur oft eftir áverka s.s. wiphlash (hálshnykk), eftir ýmsar aðgerðir í kringum skurðsár, beinbrot, hjá gigtarsjúklingum, eftir blóðtappa, sýkingar, bruna og ofáreynslu svo eitthvað sé nefnt.  Sogæðanudd eftir erfiðar íþróttaæfingar getur minnkað harðsperrur og verki.

Sogæðabjúgur byrjar yfirleitt með aukinni spennu í húðinni, þungri tilfinningu í líkamshlutanum og síðan verður ummálsaukning. Þessu fylgja ekki alltaf verkir en ummálsaukningin getur hindrað daglegar athafnir (hreyfingar).

Í Bata sjúkraþjálfun er veitt öll hefðbundin sjúkraþjálfun og starfað í samráði við og eftir beiðnum frá læknum. Við leggjum metnað í að veita skjólstæðingum okkar skjóta og góða þjónustu. Áhersla er lögð á persónuleg samskipti og einstaklingsmiðaða meðferð.

Fróðleikur

Fysio Flow

Hreyfing er best við gigt

Krónískir verkir

Hvað er sogæðabjúgur?

Senda fyrirspurn